Un pabien na Selibon ku a sigui e ehèmpel di BWM i a adaptá e orario di trabou di
rekohé sushi den barionan relashoná ku e klima ekstraordinario kayente ku ta asotando
nos na Boneiru. Ainda falta e sektor di konstrukshon pa sigui ku e bon ehèmpel aki i
demonstrá ku nan tambe tin salú i produktividat di e trahadó den konstrukshon na
pechu i no ta kore solamente tras di sèn. Sindikalismo modèrno mester keda insistí ku
sirkumstansianan laboral ta mes importante ku kondishonnan laboral manera salario i
otro kondishonnan di karakter material. Ambiente di trabou, e edifisio i ofisina na unda
bo ta traha ku su fasilidatnan, iluminashon, mobilario, hèrmènt i instrumentonan pa
eheresé bo trabou optimal, protekshon di salú, hygiena, pero tambe reglanan di atendé
ku otro riba flur di trabou ta mes importante pa garantisá trabou digno manera e
organisashon internashonal di trabou ILO ta preskribí. Mas optimal e ambiente di trabou
ta, mas produktivo e trahadó ta. Mas produktivo e trahadó ta mas benefisio e kompania
tin ku por tradusí e ora ei den mehorá kondishonnan laboral tambe.
Un punto di atenshon pa sindikalismo na Boneiru ta e fenómeno ku pa motibu ku kuido
médiko no ta tur ora posibel na Boneiru mes, pashèntnan mester bai sea Kòrsou,
Aruba, Colombia òf Ulanda pa tratamentu mas speshalisá. Hopi biaha esaki ta trese
kuné ku e pashènt en kuestion mester di un kompañante. Te awor aki e kompañante si
e mes ta un trahadó por regla ku su dunadó di trabou pa koperá kuné. Sinembargo e
koperashon aki ta den e sentido ku e kompañante mester tuma dianan di fakansi no
pagá òf kita nan for di su dianan legal di fakansi ku e tin pa aña. Pues no tin un base
legal pa regla e situashon aki. Den seno di Diálogo Sentral e tema aki ta hopi aktual i
diskushonnan ta andando kon por bai regla e asuntu aki den un forma legal di moda ku
e trahadó kompañante no mester bira viktima pasobra e ta duna un man na un pashènt
ku riba òrdu di dokter mester bai afó pa tratamentu avansá pero ku alabes mester bai
ku un kompañante. Esaki sigur ta un punto ku sindikalismo na Boneiru lo para su tras
pa keda reglá a base di un lei pa asina garantisá ku e kompañante/trahadó no ta sali
perhudiká.
Nos a tuma nota ku entrante 1 di òktober awor gobièrnu Ulandes a disidí di oumentá
tantu ònderstant komo penshun di biuda i di huèrfano na e punto di referensia(ijkpunt)
di minimo sosial. Esaki nan a hasi kaba entrante 1 di yanüari 2023 pa loke ta penshun
di behes. Nos mester ta konsiente si ku nos ta ainda leu for di yega kaminda nos
mester ta. E punto di referensia, na Ulandes e ijkpunt aktual ta ketu bai 30% ménos di
loke e minimo sosial mester ta. Konsekuentemente nos sueldonan minimo ainda no a
yega na e altura real kaminda nos por bisa ku trabou ta paga. No lubidá ku e fenómeno
di pobresa en general i mui en partikular pobresa bou di esnan ku ta traha ketu bai ta
un issue sindikal ku no a keda solushoná strukturalmente. Ta riba esaki e dos
manifestashonnan popular di 5 di mei 2022 i 12 di mei 2023 ku USIBO a organisá i
kordiná ku éksito a konsentrá. Mester ta bon kla ku e punto di salida ei ketu bai ta na
vigor, esta stipulá un minimo sosial realístiko pa islanan BES, di moda ku por fin por bai
stipulá tambe un sueldo minimo husto pa esnan ku ta traha. Pa fin di luna aki e rapòrt di
komishon Glen Thodé mester ta kla i e ora ei lo tin datonan konkreto riba mesa. For di
awor sindikalismo i otro gruponan ku a sostené e dos manifestashonnan mester ta
alerta pa informá nan miembresia i pueblo en general i pa nan tuma un posishon fuerte
i kla den e asuntu aki. Nos a demonstrá ku UNION ta forsa. Awor nos mester hasi e
UNION aki aun mas grandi, pasobra ela prueba ku e ta move serunan. No laga e
oportunidat aki pasa bai voorbij.